Obiekty zabytkowe, czyli te objęte ochroną prawną przez Urzędy Ochrony Zabytków, wymagają szczególnej troski, którą określają m.in. ustawa z dnia 23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami i rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 27.07.2011. Tam znajdują się główne przepisy obowiązujące przy rewitalizacji zabytków.

Trochę przepisów

Zabytek (ruchomy albo nieruchomy) podlega ścisłej ochronie konserwatorskiej. Taki obiekt jest wpisany do rejestru konserwatora, a fakt ten ujęty jest także w księdze wieczystej. Informacje o tym są także w planie zagospodarowania przestrzennego i na kartach ewidencyjnych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Czyli w każdej chwili będąc inwestorem (właścicielem) można zapoznać się z dokładnym statusem obiektu.

Chcąc dokonać rewitalizacji zabytków należy ten fakt uzgodnić z konserwatorem zabytków (na szczeblu wojewódzkim) informując o tym, co i w jakim zakresie zamierza się zrobić. Bardzo ważną częścią takiej informacji są przewidywane prace konserwatorskie. Trzeba poinformować konserwatora zarówno o pracach, jak i przewidzianych technologiach i materiałach. W zamian konserwator udostępnia inwestorowi całą posiadaną dokumentację rewitalizowanego obiektu.

Finansowanie

Rewitalizacja zabytków jest w oczywisty sposób kosztowna. Wymaga zaangażowania specjalistów, artystów, szczególnych technologii itp. Oprócz środków własnych osoba pragnąca odnowić zabytek może ubiegać się o dofinansowanie. Może to być dotacja celowa z budżetu państwa, które w przypadku zabytków „wyższej rangi” nie zostawia właściciela samego.

Wysokie koszty rewitalizacji obiektów zabytkowych mogą zwrócić się przy sprzedaży takiego obiektu. Zabytek zyskujący drugie życie znacznie zyskuje na wartości. Nowy właściciel nie musi już ponosić kosztów i uciążliwości związanych z odnową obiektu. Ponadto obiekty po rewitalizacji mogą z powodzeniem zarabiać na siebie jako obiekty użytkowe.

Wartość pozafinansowa

Trzeba sobie uświadomić, że rewitalizacja zabytków to nie tylko inwestycja finansowa. Możliwość cieszenia się z obcowania z czymś wyjątkowym, posiadającym swoją historię, mającym unikalny charakter jest nieprzekładalna na korzyści majątkowe.

Każdy odnowiony zabytek staje się częścią dziedzictwa, które może stanowić przedmiot rodzinnej dumy. Satysfakcja ze współuczestnictwa w tworzeniu i wspieraniu narodowej kultury nie jest możliwa do wyceny.

Artykuł powstał we współpracy ze specjalistami z Polskimi Pracowniami Konserwacji Zabytków